(گزارشی از برگزاری مراسم اختتامیۀ نوزدهمین همایش ملی بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی)
آیین پایانی نوزدهمین همایش بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، عصر روز جمعه سی‌ام اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ با حضور دست‌اندرکاران این همایش و جمعی از مهمانان ویژه در منزل دکتر شهیدی برگزار گردید.
در ابتدای این برنامه که با اجرای دکتر حامد مهراد همراه بود، دکتر محمدجعفر یاحقی، مدیر همایش، با تسلیت درگذشت استاد عثمان محمدپرست از استادان برجسته موسیقی مقامی کشور، این فقدان را ضایعه‌ای بزرگ نه تنها برای هنر موسیقی خراسان و کشور بلکه برای موسیقی جهان دانست. ایشان سپس با ارائۀ گزارشی کوتاه از روند برگزاری همایش در فضای پس از کرونا، به چاپ مقالات در کتاب ویژۀ این همایش اشاره داشته و افزود: «علاوه بر مقالات چاپ‌شده در این کتاب، بخشی از مقالات نیز در شمارۀ جدید نشریه پاژ که اختصاص به یادمان مرحوم دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن دارد، منتشر گردیده است».
سخنران دوم مراسم اختتامیه، دکتر علیرضا قیامتی، دبیر اجرایی همایش بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی بود که در ابتدا به ذکر خصوصیات هنری و اخلاقی مرحوم استاد عثمان محمدپرست پرداخته و سپس مباحثی در خصوص شاهنامه و تبلور نیکوی آزاداندیشی ارائه داد. این استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزۀ ادبیات حماسی، با اشاره به این مطلب که شاهنامه نامۀ آزاداندیشی است و در این اثر هیچ رنگی از جانبداری نژادی به چشم نمی‌خورد، گفت: «شاهنامه به ما می‌آموزد که با وجود اختلاف عقیده می‌توانیم در کنار یکدیگر زندگی کنیم؛ زیرا ملاک شاهنامه خردورزی است».
اجرای شاهنامه‌خوانی دو هنرمند نقال نوجوان، خانم‌ها صنم علی‌نیا و کیانا رهنورد که به نقل داستان نبرد رستم و اسفندیار پرداختند، از بخش‌های شیرین و دلنشین این مراسم بود که با استقبال شایان توجه مخاطبین مواجه گردید.
اجرای دوتارنوازی جمشید پورعطایی فرزند استاد مرحوم غلامعلی پورعطایی که توأم با خوانش اشعاری از مولانا و سعدی و قطعۀ مشهور نوایی بود، حال و هوایی ویژه به محفل ادبی اختتامیه داده و دقایقی فضای این برنامه را شوری مضاعف بخشید.
در ادامۀ مراسم، زینب بیات از پژوهشگران حوزۀ زبان فارسی کشور افغانستان، به ارائۀ مبحث ویژه‌ای در خصوص زبان فارسی افغانستان و رسانه‌ها پرداخت و با مرور تاریخچۀ زبان فارسی در افغانستان به‌ویژه در دهه‌های اخیر، افزود: «پشتونیزم متأسفانه از ابتدای قرن اخیر شروع شده و تا کنون به‌صورت جدی ادامه پیدا کرده و ظلمی آشکار در حق زبان فارسی هشتاد درصد از مردم افغانستان است».
سخنرانی جواد محقق نیشابوری و ارائۀ توضیحاتی در خصوص هماهنگی نشان مرحوم استاد محمدعلی اسلامی ندوشن در شهر نیشابور و آمادگی این شهر برای تدفین استاد در آینده‌ای نزدیک، همراه با گفت‌وگوی تلفنی مجری برنامه با دکتر عباسی به نمایندگی از خانواده استاد اسلامی ندوشن، بخش دیگری از این مراسم بود. دکتر عباسی در این گفت‌وگو ضمن سپاس از همۀ دوستداران استاد که در ایران مقدمات امور مربوط به انتقال ایشان به میهن خود را فراهم آورده‌اند، اظهار امیدواری کرد که یاد استاد اسلامی ندوشن با این تلاش‌ها برای همیشه ماندگار بماند.
این مراسم با قرائت بیانیۀ پایانی همایش توسط حامد مهراد، به پایان رسید.
شایان ذکر است نوزدهمین همایش ملّی بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی از بیست‌و‌چهارم تا سی‌ام اردیبهشت‌ماه 1401 به دبیری علمی دکتر محمدجعفر یاحقی و به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار گردید.
گزارش: مهدی سیم‌ریز
