از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

سومین نشست از سلسله‌نشست‌های روایت‌های پهلوانی قومی و منطقه‌ای به همت قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشگاه فردوسی مشهد با حضور دکتر محمد جعفری قنواتی، مدیر بخش فولکلور دایره‌المعارف بزرگ اسلامی و پژوهشگر فرهنگ و ادب عامه برگزار شد و دبیر نشست دکتر صالحه غضنفری بود که در تاریخ 3 اسفندماه 1400 در ساعت 20 پخش شد.

میزبان جلسه در آغاز دکتر محمد جعفری قنواتی را معرفی کرد و مختصری از کارنامۀ علمی و پژوهشی ایشان را ارائه داد و چند کتاب از پژوهش‌های ایشان را نام برد و سپس ادامۀ جلسه را به ایشان سپرد.


دکتر جعفری قنواتی در ابتدای نشست دربارۀ اصلاح حماسه و جنگنامه توضیحات لازم را ارائه داده و از کاربرد اشتباه حماسه برای جنگنامه‌های قومی و محلی اشاره کرد و گفت: حماسه در سطح ملی شکل می‌گیرد و اگر منظومه‌های محلی را حماسه بخوانیم همانند این است که یک قصیده را مسمط بخوانیم. در ادامه دکتر جعفری به چند حماسه محلی اشاره کرده و توضیحاتی دربارۀ هر کدام ارائه داد. ایشان به مجالس نقالی و شاهنامه‌خوانی جنوب کشور اشاره کرده که مردم در زمان‌های مهم و جنگ‌های قبلیه‌ای و محلی این مجالس را برگزار می کردند. دکتر جعفری قنواتی جنگنامه‌ را یک زیر ژانر یا ژانر فرعی برای حماسه دانست و این متأثر از همان مجالس شاهنامه‌خوانی است و ادامه داد: مؤلفه‌های تمایز جنگنامه‌ها و حماسه‌ها شامل روایت داستانی، ملی، پهلوان محوری، خرق‌عادت و زیرساخت اسطوره‌ای است.

ادامۀ نشست با پرسش و پاسخ همراه بود که دکتر جعفری قنواتی با صبر و حوصله به پرسش‌ها پاسخ داد و در پایان دکتر مینا مساعد به این جلسه پیوست و در مورد مباحث ارائه شده و پرسش‌های مطرح شدۀ مهمانان، توضیحاتی در تکمیل گفته‌های دکتر جعفری قنواتی ارائه داد.

گزارش: نیره حسین‌زاده