از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

شنبه نهم بهمن‌ماه 1400 اتاق بازرگانی مشهد میزبان جمعی از نویسندگان و شاعران کشور افغانستان بود. این نشست به پایمردی علی دهباشی سردبیرمجله بخارا و در ادامۀ مجموعۀ «شب‌های بخارا» تشکیل شد. پس از اجرای سرود ملی ایران و افغانستان علی دهباشی مدیر نشست با اظهار خرسندی از حضور در میان بزرگان هرات، مرکزخراسان بزرگ، آن را یکی از کهن‌ترین شهرهای متمدن با سابقه فرهنگی و هنری کهنسال دانست که یکی از مراکز انتقال فرهنگ و تمدن به سراسر جهان بوده است.

مشهد و هرات همخون و هم‌پیکرند

دکترمحمدجعفر یاحقی استاد دانشگاه فردوسی، رئیس قطب علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی و مدیرعامل موسسه فرهنگی خردسرای فردوسی، نخستین سخنران این نشست بود و از فرهنگ و تمدن مشترک ایران و افغانستان یاد کرد و از همخونی و یک‌پیکر بودن این دو سرزمین سخن گفت. وی با اشاره به شرایط کنونی کشور همسایه، اظهار داشت برای فراهم آوردن همدلی بیشتر، نشست‌های مستقلی ترتیب داده است تا تسلسل ارتباط مشهد و هرات بیش از پیش گردد. همچنین از تشکیل «انجمن پایندان» با هدف فعالیت‌های فرهنگی از جمله چاپ کتاب و مقاله خبر داد و برای دست‌یابی به این اهداف دست یاری به سوی اتاق بازرگانی درازکرد تا با یاری و همراهی این نهاد وزین، انجمن پایندان بتواند به این امور بپردازد.


به جای کارگِل به کار دل بپردازیم

مهندس سیادت معاونت اتاق بازرگانی ضمن سپاسگزاری از دکتر یاحقی برای تلاش در برپایی این نشست، به همکاری‌های دوستان مشترک دراتاق هرات- مشهد و قوت گرفتن ارتباط فرهنگی بین این دو شهر اشاره کرد و از تلاش‌های ارزشمند دیگراستادان دانشگاه فردوسی که در جهت بهبود وضعیت فعلی بزرگان هرات گام برداشتند، قدردانی کرد.


هر آنکسی که نکو نقش کائنات کشید

دکتر عبدالغفور آرزو ضمن تقدیر از آقای علی دهباشی برای برگزاری شب هرات، تصویری از هرات باستانی و تاریخی ارائه نمود. وی با تکیه بر شاهنامه فردوسی به مکان‌هایی همچون دریای شهد اشاره کرد و آن را همان هریرود افغانستان دانست . همچنین از اشتراکات فکری و فرهنگی این دو سرزمین سخن گفت.


گفتنی است دکتر آرزو استاد زبان و ادبیات فارسی و علوم سیاسی و نویسنده برتر افغانستان با بیش از چهل‌ودو کتاب در حوزه افغانستان، ایران و تاجیکستان و دارای نشان اعلای فردوسی‌شناسی است.

هم‌اکنون دکتر آرزو در قطب علمی فردوسی و شاهنامه، نشست‌های هفتگی بیدل‌شناسی را برگزار می‌کند. این نشست‌ها هم‌زمان در فضای مجازی قطب علمی فردوسی و شاهنامه نیز پخش می‌شود.

سلام بر هرات

دکتر یوسف متولی حقیقی دکترای تاریخ از دانشگاه فردوسی مشهد با موضوع «مهاجرین هراتی و نقش‌آفرینی آنان در تاریخ معاصر مشهد» به دلایل حضور هراتیان در مشهد پرداخت. وی پژوهش‌های گسترده‌ای در زمینه اشتراکات فرهنگی و اقتصادی مشهد و هرات انجام داده است.


امروز روزی تاریخ ساز است

دکتر محمدحسین پاپلی یزدی استاد جغرافیای دانشگاه فردوسی ضمن اظهار دلبستگی دیرین خود به هرات، به تالیفات خود در ارتباط با هرات اشاراتی کرد. همچنین از خیرین خارج و داخل کشور قدردانی نمود که در رفع نیازهای اقتصادی و فرهنگی بویژه کودکان افغانستان همکاری‌های خوبی داشته‌اند.


توسعه فرهنگی در گرو توسعه اقتصادی است

سرکار خانم منیژه بهره از طریق فضای مجازی در این نشست شرکت کرد و مقاله خود را با عنوان «بانوان در توسعه اجتماعی و فرهنگی هرات در دو دهه اخیر» ارئه نمود. دراین مقاله به نکات مهمی همچون پیوند تنگاتنگ فرهنگ و اقتصاد اشاره شده است. وی فارغ‌التحصیل رشته جامعه شناسی از دانشگاه هرات است .


مرزها دیگر اساس دوری ما نیستند

دکترعلیرضا قیامتی، قائم‌مقام خردسرای فردوسی با آرزوی پایداری تداوم فرهنگی بین دو سرزمین اظهار داشت هرات در اسطوره و تاریخ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در آثار کهن همچون اوستا و بندهشن و برخی کتیبه ها، از هرات سخن رفته است. هرات در ادبیات فارسی همواره درخشیده است. از نظرهنری مکتب هرات یکی از مهمترین مکتب‌های هنری بوجود آمده در روزگار خویش بوده است.


وی نیز هدف از تشکیل انجمن پایندان را پاسداری از فرهنگ و ادب فارسی دانست و به سبکِ خاص شاهنامه‌خوانی درهرات اشاره کرد و از برخی آثار‌ نگاشته شده در هرات، همچون جهانگیرنامه نام برد.


دراین نشست دو تن دیگر از بزرگان هرات، دکتر محمدداوود منیر و دکتر خلیل‌الله افضلی به ایراد سخنرانی پرداختند. از آنجا که به علت کمبود وقت، سخنرانان بویژه ارائه دهندگان مقاله نتوانستند مطالب خود را کامل طرح و بررسی نمایند، آقای علی دهباشی پیشنهاد داد متن کامل سخنرانی‌ها را در مجله بخارا یا در کتابچه‌ای مجزا به چاپ برسانند. در پایان این نشست لوح یادبودی به سخنرانان تقدیم شد. همچنین مهندس سیادت، رئیس اتاق بازرگانی نام سازمان‌ها و شرکت‌هایی را که همت گماشتند و در این راستا مشارکت‌های مادی نمودند، برشمرد.


این نشست در ساعت 5 عصر شروع و تا ساعت 8 ادامه یافت.

گزارش از ملوک براتی