این اثر مجموعه یادداشت‌هایی است که در بیست‌و‌هشت فصل گردآوری و تدوین شده است. بررسی‌های سیروس شمیسا بر اساطیر، شبه‌اساطیر، و اساطیرواره‌ها با بدیهی‌ترین توضیحات از تعریف اسطوره و پیشینۀ آن شروع می‌شود و سیر تکاملی‌اش را با بررسی مفاهیم متنوعی از قبیل ادبیات، آفرینش، روانکاوی، مراسم و مناسک، دین، و فلسفه می‌پیماید.
دنیای کتاب، دنیایی صرفاً اسطوره‌ای نیست؛ اما سرشار از اسرار و تخیل است. نقطۀ قوت کتاب در این است که پابند اوستا و سایر کتب کهن نبوده است؛ بلکه به جستجوی اساطیر در فرهنگ و ادبیات فارسی-که شاید کمتر توجهی بر آن‌ها، تاکنون، می‌شده است- پرداخته است. برای همین است که می‌بینیم هم از ضحاک اسم آمده است هم از موسی، هم از جمشید اسم آمده هم از صفورا.
در کتاب می‌خوانیم: «مراد ما از اسطوره در اینجا با توسّع و مسامحه اعتقادات و واکنش‌های مردم قبل از دورۀ دانش و خط و تاریخ است. یعنی عصر دانش‌های ابتدایی، دین بدوی، و توجیهات خیالی.»
اساطیر و اساطیرواره‌ها در 655 صفحه و با قطع رقعی و جلد سخت توسط نشر هرمس، در سال 1400 منتشر شده است.
گزارش: مظاهر سبزی
