از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

دیوها در ادبیات فارسی نماد انسان‌های شرور و بدکار هستند اما در فرهنگ هندواروپایی به خدایان اطلاق می‌شود. در شاهنامه معمولا به موجوداتی اهریمنی با کردارهای ناپسند گفته می‌شود که ظاهری شبیه انسان دارند و زیرمجموعۀ شر محسوب می‌شوند، این موضوع ریشه در فرهنگ ایران باستان دارد.


کتاب انگارۀ دیو به چگونگی درک «شر» و طبقه‌بندی آن می‌پردازد، و بررسی می‌کند که در روایات و متون کهن ایرانی چگونه با شر مقابله شده، جادوگران، بدکاره‌گان و ساحران چگونه می‌زیستند، شر در وجود چه افرادی و چگونه رخنه می‌کرد. موبدان با ورد و دعاهایی که می‌خواندند، سعی در دور کردن و رماندن این دسته از افراد داشتند. موجودات شر قادر به سخن گفتن نبودن و تنها از طریق افرادی که از این موجودات تنفر داشتند، می‌توان اطلاعاتی از آن‌ها کسب کرد.

کتاب جادوگران، بدکاره‌گان و ساحران: انگارۀ دیو در ایران باستان نوشتۀ ساتنام فارست مندوزا و ترجمۀ انیس صائب در 304 صفحه، قطع رقعی و جلد شومیز در بهار 1400 توسط نشر فرهامه چاپ و منتشر شد.

گزارش: نیره حسین‌زاده