از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین


نخستین جشنوارۀ نشان ملی دبیر سیاقی، یکشنبه 10 اسفندماه 1399 در قزوین برگزار شد. این جشنواره برای اولین بار در کشور برای تجلیل از خدمات فرهنگی و ادبی استاد سید محمد دبیر‌سیاقی و با هدف ارتقای زبان و ادبیات فارسی و تقدیر از پدید آورندگان آثار برجستۀ علمی و پژوهشی در حوزۀ تصحیح متون کهن در دو بخش نظم و نثر در قالب کتاب و رسالۀ دکتری برگزار شد. از بین آثار ارسال شده به جشنواره، 20 اثر که 10 اثر در قالب کتاب و 10 اثر در قالب رسالۀ دکتری، با نظر هیأت داوران (محمود مدبری کرمانی، ایرج مهرکی و عماد‌الدین شیخ‌الحکمایی) به مرحلۀ نهایی راه یافتند که در پایان دو اثر در دو بخش، نشان ملی دبیر سیاقی را کسب کردند و دو اثر نیز شایستۀ تقدیر شدند.


کتاب مسیب‌نامه تصحیح دکتر میلاد جعفر‌پور که چندی پیش نامزد جایزۀ جلال آل احمد و برندۀ جایزۀ قلم زرین و همچنین اثر شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال شده‌ بود، برندۀ جایزۀ نشان ملی دکتر دبیر سیاقی نیز شد. این اثر بزرگ‌ترین میراث داستانی نثر فارسی در ادبیّات عاشورا به شمار می‌آید که به توصیف و گزارش نخستین قیام خون‌خواهان حسینی، توسط مسیب بن قعقاع خزاعی و رویداد‌های آزاد‌ ساختن امام زین‌العابدین (ع) و اسرای کربلا و بازگرداندن سر‌های شهدا به مزار آن‌ها می‌پردازد و در نهایت با شرح داستان رشیدۀ عرب و سیّد جنید (نیای ابومسلم) به پایان می‌رسد، مسیب از افرادی بود که با امام حسین(ع) بیعت کرده و پس از واقعۀ عاشورا، چند سالی فعالیت پنهانی داشت که پس از مرگ یزید، این مبارزه به طور آشکار ادامه یافت. این داستان پرداختۀ ابو‌طاهر طرسوسی در قرن ششم هجری است که قرن‌ها بعد، محمد‌بقای وارس بخاری بر اساس نقل ابوطاهر تحریر بزرگ‌تری را از آن در ماوراءالنهر (قرن دهم) ترتیب داده است، نثر وارس بخاری نسبت به نثر ابوطاهر طرسوسی ساده‌تر است اما در کل نثر هر دو به شیوۀ متون نقالی و داستانی است. دکتر جعفرپور به روش التقاطی این دو اثر را تصحیح و معرفی کرده است و برای تصحیح، از 45 نسخۀ خطی منثور و منظوم بهره برده که در نهایت این کتاب در سه جلد و 2808 صفحه، توسط انتشارات بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار چاپ و منتشر شده است.

گزارش: نیره حسین‌زاده