نهمین جلسۀ شاهنامه‌خوانی قطب علمی فردوسی و شاهنامه، در ساعت ۲۱:۳۰ دوشنبه ۹ دی‌ماه 1399 با حضور دکتر فرزاد قائمی استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، شاهنامه‌پژوه و اسطوره‌شناس و به میزبانی، محمد بیانی دانشجوی دکتری ادبیات حماسی برگزار شد.

در این نشست دکتر قائمی ابیات آغازین داستان تهمورث را قرائت کرد و به شرح آن‌ پرداخت. وی اشاره کرد که نظم جهانی در نظام اساطیری شاهنامه از داستان تهمورث شروع به شکل‌گیری می‌کند و سعی اصلی تهمورث بر شستن جهان از بدی‌ها و مبارزه با اهریمن است. همچنین اوست که پشم و موی میش و بره را می‌ریسد و این تهمورث است که حیوانات و جانوران را اهلی کرده و از آن‌ها بهره می‌گیرد.

در خلال خوانش، بیت‌هایی دربارۀ دستور (وزیر) تهمورث مطرح شد و به همین مناسبت این شخصیت مورد بحث و برررسی قرار گرفت. به گفتۀ قائمی، شاهنامه تنها منبعی است که نام دستور تهمورث را «شهرسپ» ذکر کرده درحالی که در منابع دیگر این نام به صورت‌های کاملاً متفاوتی ضبط شده است از جمله؛ طبری آن را «بوداسپ»، حمزه اصفهانی آن را «زوداسپ»، بیرونی در آثارالباقیه آن را « بوداسف»، مولف مجمل‌التواریخ و القصص آن را «بُداسپ» و طبقات ناصری «بوداسفر» آورده‌اند. دکتر قائمی این نکته را نیز خاطرنشان کرد که این شخصیت احتمالاً همان «بودا»، حکیم معروف هندی است؛ به هر روی می‌توان به این نکته اذعان داشت که صورت «شهرسپ» هیچ تجانسی با دیگر منابع ندارد و به احتمال زیاد فردوسی، خود این نام را به دلایلی نامعلوم تغییر داده و بدین‌گونه به کار برده ‌است.

گزارش: زینب قدسی‌فر