از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

معاشران گــــره از زلــــف یار باز کنید

شبی خوش است بدین قصه‌اش دراز کنید

حافظ

نشستی مجازی به همت مؤسسۀ فرهنگی - هنری خردسرای فردوسی به مناسبت شب یلدا، شامگاه 30 آذرماه 1399 با حضور استاد محمدجعفر یاحقی، مدیر خردسرای فردوسی، دکتر فرزانه بهار و مهندس ابوذر فرمانی برگزار شد. دبیر نشست مرسده اسلامی، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی بود.


مرسده اسلامی برنامه را با غزلی از حافظ آغاز کرد سپس دکتر فرزانه بهار ضمن تبریک شب یلدا، دربارۀ اهمیت انقلاب زمستانی و کریسمس سخنرانی کرد. وی در سخنان خود گفت: «یلدا به معنای میلاد، تولد و زادروز است. ابوریحان بیرونی به آن میلاد اکبر می‌گوید که منظور او تولد خورشید است. همۀ کشورها این شب را که بلندترین شب سال است به نام میلاد می‌شناسند اما منتظر میلاد چه چیزی هستیم که چنین مهم است؟ این میلاد، میلاد و تولد خورشید است. از چند هزار سال پیش به خصوص ملت‌های نیم کرۀ شمالی این مراسم را جشن می‌گرفتند».

بهار افزود: «لحظۀ تحویل انقلاب زمستانی امسال دوشنبه اول دی ماه، ساعت 13:32 به وقت رسمی ایران است. خورشید حرکت بالارونده را شروع می‌کند و متولد می‌شود. روزها به‌تدریج بلندتر خواهند شد و نوید گرما و فصل زایش را به ما می‌دهد» و در ادامه عنوان کرد که «کریسمس، تولد حضرت مسیح و بزرگ‌ترین جشن مسیحیان در سراسر دنیا است. کریسمس در حدود 400 سال بعد از میلاد حضرت مسیح مرسوم می‌شود که در واقع بزرگداشت انقلاب زمستانی است. کلیسا 25 دسامبر یا 4 دی ماه را روز جشن اعلام می‌کند، در حالی که در انجیل‌های مهم زمان تولد حضرت مسیح ذکر نشده است. دلیل آن، این است که مسیحیان طبق تقویم رومی که تقویم یولیانی نام داشت، 25 دسامبر را روز تولد میترا یا خورشید جشن می‌گرفتند».

دکتر فرزانه بهار همچنین بیان کرد: «تقویم ما دقیق‌ترین تقویم در سراسر دنیا است. کریسمس ریشه‌های قوی ایرانی دارد. روز دوازدهم، آخرین روز از روزهای جشن کیسمس، جشن تجلی برگزار می‌شود که بزرگداشت سه مغ ایرانی تبار است که با دنیال کردن ستاره‌ای خاص در آسمان به دیدار حضرت مسیح نوزاد می‌روند و اقرار به پیامبری او می‌کنند. این رویداد در هنر اروپا تأثیر چشمگیری داشته است».


در بخش دیگر برنامه، مهندس ابوذر فرمانی با اجرای قطعۀ شاه‌خوشینی و نواختن ساز تنبور فضای برنامه را دلنشین کرد.


در ادامۀ برنامه، دکتر محمدجعفر یاحقی در سخنان خود دربارۀ یلدا گفت: «در گذشته مردم با روشن کردن آتش به نبرد اهریمن می‌رفتند اما امسال دو اهریمن داریم. اهریمن سرما و اهریمن کرونا. امشب شب زایش مهر بوده است که این واژه بار معنایی ویژه‌ای در فرهنگ ما دارد. مهر است که فرهنگ های مختلف را به هم نزدیک کرده است. بنا به نظر بسیاری از محققان، بنیاد این شب به زایش مهر در فرهنگ کهن آریایی باز می‌گردد.... فرهنگ ما فرهنگ مهر، مهربانی، نور، زایش، نمو و حرکت است و باید آن را ارج نهیم. پیام مقدسی را فرهنگ ما به جهان داده است که باید به نسل‌های آینده منتقل کنیم».

در پایان مدیر خردسرای فردوسی این‌گونه شب یلدا را تبریک گفت: «شب دوستی، مهر و تولد خورشید را به همۀ مهرورزان، مهربانان عالم و دوست‌داران فرهنگ بلند آریایی و فرهنگ بشری تبریک می‌گویم».

مرسده اسلامی برنامه را با خوانش غزلی زیبا از حافظ به پایان رساند.

گزارش: سمیّه کریمی‌پور