در بزرگداشتی که سهشنبه ۲۵ آذرماه ۱۳۹۹ از سوی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی برای استاد زندهیاد رهنورد زریاب برگزار شد، استادانی همچون دکتر محمدجعفر یاحقی استاد ممتاز دانشگاه فردوسی مشهد، استاد محمد داوود منیر از هرات، دکتر یامان حکمت از کابل و آقای محمدکاظم کاظمی از مشهد سخنرانی داشتند. دبیر نشست خانم مژگان موحد عثمانی دانشجوی دکتری ادبیات فارسی بود که با توجه به شناختی که از ادبیات معاصر در افغانستان و آثاررهنورد زریاب داشت، مباحث را پیش میبرد.
نخستین سخنران دکتر محمدجعفر یاحقی بود. ایشان درگذشت این استاد را به جامعۀ ادبی افغانستان و ایران تسلیت گفت و یادآور شد که در سال ۱۳۹۴ از استاد رهنورد زریاب دعوتی به عمل آمده بود و مراسم بزرگداشتی در مشهد و تهران برای این استاد برگزار شده بود. سپس به جایگاه استاد رهنورد زریاب در سطح ملی و بینالمللی اشاره داشت و از ایشان به عنوان نویسندهای توانا و صاحبسبک یاد کرد.
سپس مژگان موحد عثمانی به صورت مختصر زندگینامهای از ایشان ارائه داد؛ از به دنیا آمدن در خانوادهای متوسط اما روشنفکر تا تحصیل در بریتانیا و بازگشت به افغانستان و گرایش به حزب کمونیست.
سخنران بعدی دکتر محمد داوود منیر بود که در مورد جایگاه والای رهنورد زریاب و تأثیرگذاری وی در ادبیات افغانستان سخن گفت، همچنین به تنوع کاری این استاد اشاره داشت؛ از جمله اینکه: «رهنورد زریاب در شعر رمانتیک بوده است و در داستان پیرو رئالیسم؛ که با توجه به شرایط آن روزگار افغانستان و تلاش برای ایجاد تغییر و تحول و همچنین گرایش به ادبیات روسی، ناگزیر به گزینش این سبک در داستاننویسی بوده است؛ اما بعدها رهنورد زریاب تغییر سبک داد و سبک او سوررئال شد».
دیگر سخنران، محمدکاظم کاظمی بود که ترجیح داد تنها در مورد کتاب چهها که نوشتیم استاد رهنورد زریاب سخن بگوید. این سخنران معتقد بود که دقت علمی، جامعنگری و انصاف در این کتاب برجسته است و میتوان این اصول را از رهنورد زریاب آموخت.
آخرین سخنران دکتر یامان حکمت بود. ایشان در مورد زریاب بعد از طالبان سخن گفت و معتقد بود که بازگشت استاد زریاب پس از تحصیل در اروپا، بسیار مفید بوده و از جوانمرگی ادبی افغانستان پیشگیری کرده است. همچنین این سخنران به دلیل ارتباطی که طی سالهای اخیر با استاد رهنورد زریاب داشته است، نقل میکرد که: «استاد زریاب از اینکه داستانهایش در فضای آکادمیک بررسی نمیشده، متعجب بوده است. همچنین دکتر حکمت بیان داشت که در مورد این استاد، پژوهش استخوانداری صورت نگرفته است و جا دارد که پایاننامهها و مقالاتی در مورد آثار استاد رهنورد زریاب نوشته شود».
گزارش: هما شفق