شمشیر روی نقشـــۀ جغرافـــیا دوید
این سان برای ما و تو میهن درست شد
محمدکاظم کاظمی
قطب علمی فردوسی و شاهنامۀ دانشگاه فردوسی مشهد در نشستی مجازی در شامگاه 12 مهرماه 1399 به نقد و بررسی کتاب «فرهنگ جغرافیای تاریخی شاهنامه» تألیف سیدمهدی سیدی پرداخت. این برنامه با حضور دکتر محمدرضا راشد محصل، شاهنامه‌شناس و عضو هیئت مدیرۀ خردسرای فردوسی، دکتر محمد دهقانی، منتقد و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و نویسندۀ کتاب برگزار شد. دبیر نشست حامد مهراد دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد بود.
مهراد برنامه را با اشعاری از محمدکاظم کاظمی آغاز کرد و سپس آقای مهدی سیدی دربارۀ کتاب گفت: «نگارش کتاب با روش کتابخانه‌ای و میدانی همراه بود. سی سال در حال تحقیق، سفر و مطالعه بوده‌ام؛ اما از سال 1390 تدوین آن آغاز شد».
دکتر محمد دهقانی، ویراستار کتاب نیز در سخنانی گفت: در شاهنامه جغرافیای اسطوره‌ای و افسانه‌ای با جغرافیای تاریخی پیوند می‌خورد و بخش اصلی آن در جهان واقعی جریان می‌یابد. یک بخش مهم شاهنامه، بخش تاریخی آن است. در این کتاب آقای سیدی تحول تاریخی جغرافیای ایران را ترسیم می‌کند. کتاب بسیار ارزشمندی است و به ایشان تبریک عرض می‌کنم.
در ادامه دکتر محمدرضا راشد محصل گفت نویسنده در نگارش این کتاب از کتب تاریخ، جغرافیا و ادبی استفاده کرده است. گردآوری تمام اطلاعاتی که مربوط به جای‌ها و مکان‌ها است از محاسن این کتاب است و گاهی تاریخ کامل یک منطقه را شرح داده است. از دیگر محاسن کتاب این است که ارجاع کم دارد. همچنین نویسنده در ضمن کار دریافت‌های مستدلی نیز داشته است. دکتر راشد محصل در ادامه به نکاتی از کتاب اشاره کرد.
حامد مهراد نیز پرسش‌هایی را دربارۀ کتاب مطرح کرد. سپس دکتر محمدجعفر یاحقی، مدیر قطب علمی فردوسی و شاهنامه به‌صورت ارتباط تلفنی در سخنانی دربارۀ کتاب گفت: «این کتاب نقد جغرافیایی سه نسخه و چاپ از شاهنامه است. نسخه‌های خالقی مطلق، مسکو و استاد جیحونی بررسی شده است. ارزش کتاب به نظر من این است که نویسنده خطاها و اختلاف‌نظرهای این سه نسخه را بررسی کرده و به خط مستقیم پژوهشی تبدیل کرده است که به آن دست یافته است. این کتاب نموداری از پژوهش راستین ادبی - جغرافیایی است».
در پایان برنامه نویسندۀ کتاب توضیحاتی را دربارۀ نکات و پرسش‌ها ارائه داد. این نشست مجازی به مدت 75 دقیقه برگزار شد و در ساعت 21:15 پایان یافت.
گزارش: سمیّه کریمی‌پور
