از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

بزرگ‌داشت صائب و استاد محمّد قهرمان سه‌شنبه شب، ده تیرماه 1399به‌صورت مجازی برگزار شد.

دبیر این نشست آقای دکتر میزبان بود که کلام خود را با خواندن غزلی از صائب آغاز کرد.

در ابتدا آقای رضا خوشدل به سخنرانی پرداخت. او شعر فارسی را به ساختمانی تشبیه کرد که اساس آن را فردوسی پایه گزاری کرد و تزیین آن بنا با اشعار صائب شکل گرفت. از دیدگاه او، شعر صائب یک تابلو نقّاشی است و ذهن مخاطب را درگیر می‌کند. او به بررسی مشخّصه‌های مشاهیر از جمله محمّد قهرمان پرداخت و معتقد بود در آثار مشاهیر، عشق به انجام کار را به واقع می‌توان دید. درواقع تصحیحی که استاد محمّد قهرمان از دیوان صائب انجام داده‌است، عشق او را به این کار نشان می‌دهد. استاد قهرمان در تصحیح اثر، وسواس و دقّت فراوانی به کار می‌برد به‌طوری‌که گاه در بررسی این‌که یک ویرگول در کدام قسمت مصرع یا بیت قرار بگیرد، نظر بسیاری از بزرگان را جویا می‌شد.

سخنران بعدی آقای دکتر کرامتی، دبیر انجمن علمی زبان و ادبیّات فارسی معلّمان خراسان رضوی بود. او سخنرانی خود را با غزلی از صائب آغاز کرد و به این نکات برجسته راجع به صائب پرداخت: صائب را به واسطۀ خیال‌پردازی، شهسوار میدان خیال نامیده‌اند. صائب با دیوان شاعرانی چون سنایی، عطار، مولوی و دیگر بزرگان آشنایی داشت. ردّ پای شعرا را در دیوان او می‌توان دید. صائب چندین قرن شعر و ادب فارسی را پشتوانۀ شعر خود کرده و سبکی جدید آفریده است. او خالق تصویرپردازی‌های بدیع است و قوۀ خیال او همۀ اهل دل را به شگفتی واداشته است. عمدۀ شهرت صائب مرهون غزلیّات او می‌باشد. انتخاب قافیه‌ها و ردیف‌های دشوار از هنرهای اوست. او یک غزل از حافظ خوانده است و به تبعیّت از آن غزل، چندین غزل ناب سروده است. غزل‌هایی با ردیف‌های اسمی دشوار سروده است و یکی از بزرگان عرصۀ غزل است.

خانم دکتر شیبانی، از اعضای انجمن، سخنران دیگر این جلسه بود. وی در سخنرانی خود اشاره کرد که صائب مضمون‌آفرین‌ترین شاعر ادب فارسی و دارای فکر دقیق و اندیشه‌ای نکته‌سنج است. او معتقد بود صائب مضامین ذهنی خود را در بوم نقّاشی کلام به تصویر می‌کشد. دکتر شیبانی کلام صائب را آیینۀ تمام‌نمای ظرافت‌ها و زیبایی‌های اندیشۀ او دانست و به این نکته اشاره کرد که ابیات صائب به عنوان ضرب‌المثل در میان مردم رواج دارد و تناقض‌گویی‌های صائب از شهرت خاصّی برخوردار است. او سخن خود را با بیتی از صائب به پایان برد.

خانم دکتر پورخالقی‌چترودی، عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد که در میان حاضران این جلسه حضور داشت، به خواندن غزلی زیبا را از صائب پرداخت.

مهمان ویژه این جلسه آقای دکتر محقق نیشابوری بود که متاسّفانه با وجود تلاش‌های فراوان، ارتباط صوتی با او برقرار نشد و دکتر کرامتی جلسه را با خواندن غزلی از صائب به پایان رساند.

 

تهیۀ گزارش: مژگان حسن‌پور