از سخن‌های دیرینه: هنر جوی و با مرد دانا نشین/ چو خواهی که یابی ز بخت آفرین

در روز 25 اردیبهشت‌ماه 1399 نشست بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی با حمایت مدیر همکاری‌های بین‌الملل دانشگاه فردوسی مشهد، جناب آقای دکتر احسان قبول در قالب وبینار برگزار شد.

در این نشست استادان، دانشجویان زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه‌های دمشق، لاذقیه، حمص و حلب و همچنین دوستداران زبان فارسی در سوریه حضور داشتند. در ابتدای نشست، جناب آقای دکتر محمدجعفر یاحقی، رئیس قطب فردوسی‌شناسی و استاد دانشگاه فردوسی مشهد دربارة شاهنامه و ارتباط دانشجویان سوری با شاهنامه نکات قابل توجهی را بیان کردند. ایشان بر جنبه‌هایی از شاهنامه تأکید کردند که می‌تواند برای یک فارسی‌آموز جذاب باشد. جنبه‌هایی، مانند اجرای نمایشنامه از روی داستان‌های شاهنامه و خطاطی و خوشنویسی ابیات اخلاقی و حکیمانة شاهنامه. ایشان ضمن اشاره به نگاره‌های موجود در نسخه‌های قدیمی شاهنامه، چون شاهنامة بایسنقری و طهماسبی، جذابیت شاهنامه‌های مصور را برای دانشجویان سوری عنوان کردند.

جناب دکتر یاحقی ضمن معرفی شاهنامة بنداری که به زبان عربی است خاطرنشان کردند که این اثر، قدیمی‌ترین و نخستین ترجمة شاهنامه به زبان دیگر است و تأکید نمودند که زبان عربی خواهر زبان فارسی است و از دیرباز ارتباطات زیادی بین این دو زبان وجود داشته است و هر دو در خدمت اسلام و ترویج فرهنگ بشری و انسانی بوده‌اند. افزون بر آن به بیان این نکته پرداختند که به‌خاطر وجود الفبای مشترک بین فارسی و عربی، فرصت مغتنمی برای عرب‌زبانان وجود دارد تا با شاهنامة فردوسی آشنا شوند.


در بخش دیگری از نشست جناب آقای دکتر قبول، مدیر همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه فردوسی مشهد به اهمیت گسترش زبان فارسی در خارج از مرزهای ایران اشاره کردند و در تکمیل سخن خود به سابقه و تجربة همکاری بین دو دانشگاه دمشق و حلب با دانشگاه فردوسی پرداختند و برگزاری همایش ادبیات تطبیقی را در دانشگاه دمشق نمونه‌ای از این همکاری‌ها برشمردند. ایشان در ادامة سخنانشان بر اندیشه‌های انسان‌دوستانة فردوسی تأکید کردند و آنها را در راستای اسلام حقیقی دانستند و در پایان ابراز امیدواری کردند که ارتباط‌های بینافرهنگی بین دانشگاه‌های مختلف در کشورهای عربی با دانشگاه‌های ایران، به‌ویژه دانشگاه فردوسی مشهد گسترش یابد.


   در ادامة این نشست جناب آقای حسن مصری، استاد زبان فارسی در دمشق دربارة لزوم آشنایی جهان عرب با شاهنامة فردوسی سخنرانی کردند و بر اهمیت ترجمة منابع بیشتری در ارتباط با شاهنامة فردوسی به زبان عربی تأکید نمودند. پس از سخنان ایشان خانم دکتر میرفت سلمان گزارشی از جلسات شاهنامه‌خوانی در لاذقیه ارائه کردند و انگیزة دانشجویان و فارسی‌آموزان را برای فهم و یادگیری ابیات شاهنامه و اندیشه‌ها و مفاهیم موجود در آن بسیار دانستند.


سپس خانم دکتر فرشته محمدزاده دربارة پویانمایی‌های شاهنامه سخنرانی کردند. ایشان با بیان اینکه داستان‌های شاهنامه دارای ویژگی‌ها و خصوصیات دراماتیک و نمایشی است، پویانمایی‌هایی را نام بردند که تاکنون در داخل و خارج از ایران براساس داستان‌های شاهنامه ساخته شده است و در ادامة سخنانشان به بیان فایده‌هایی پرداختند که تماشای پویانمایی‌های شاهنامه برای دانشجویان و فارسی‌آموزان به همراه دارد. پس از اتمام این سخنرانی، گوشه‌هایی از پویانمایی «رستم و اسفندیار» برای حاضران در نشست به اشتراک گذاشته شد.


پس از آن خانم دکتر نرجس‌السادات سنگی دربارة تکثرگرایی بینش‌های گوناگون در شاهنامه و اندیشه‌های رواداری فردوسی صحبت کردند. ایشان بیان کردند که شاهنامه به همان اندازه که اثری تاریخی و حماسی است، اثری اخلاقی نیز هست و ضمن بیان تفاوت‌های پهلوانان حماسی و تاریخی شاهنامه، توضیح دادند که اگر در بخش حماسی شاهنامه، نبرد ستوده است، در عصر تاریخی، جنگ نکوهیده است و برای پهلوانان تاریخی، خرد و دانش معیار ارزشمندی است. در پایان این نشست نیز تعدادی از دانشجویان و دوستداران زبان فارسی ابیات زیبایی را از شاهنامه خواندند که تحسین حاضران را برانگیخت.