در آستانه دهمین سالگشت درگذشت نیکوکار و واقفِ با فرهنگ، زنده‌نام دکتر اصغر مینو، در دومین روز از اردیبهشت ماه ۹۹ با برگزاری نشست مجازی در گروه موسسه فرهنگی خردسرای فردوسی، یادِ بزرگمرد عرصه پزشکی و واقف فرهنگی گرامی داشته شد.
برای این بزرگداشت بنا به پیشنهاد آقای دکتر یاحقی، مدیر موسسه فرهنگی خردسرای فردوسی، کارگروهی در خردسرا، متشکل از آقایان و خانم‌ها، فاطمه شکفته، مرضیه دلیری، محمد دره‌شورزاده و عاطفه شهریاری تشکیل شد که پس از تهیه مقدمات و برنامه ریزی‌ها، اجرای مراسم را تا پایان، خانم فاطمه شکفته عهده دار بودند.
زنده یاد دکتر مینو، یکی از خدمتگزاران راستین فرهنگ ایران بود و این از موقوفاتی که در راه گسترش فرهنگ از خود به جا گذاشت پیداست. کسانی که ازین پس به هر شیوه‌ای از نتیجة موقوفات او بهره‌مند می‌شوند، بر آنان است که یاد او را زنده نگاه دارند.
این مراسم با پیام دکتر محمدجعفر یاحقی، مدیر محترم موسسة فرهنگی خردسرای فردوسی آغاز شد و پس از آن دیگر سخنرانان از جمله استاد دکتر محمدرضا راشد محصل رئیس هیات مدیره خردسرای فردوسی، آقای مهندس زمانی، عضو محترم مجمع عمومی، آقای مهندس قائمی، عضو محترم مجمع عمومی خردسرای فردوسی پیام‌های خود را به این مناسبت ارائه کردند. همچنین جناب آقای کرامت مینو، از بستگان شادروان دکتر اصغر مینو، به همین مناسب پیامی را ایراد کرد. آقایان قوا‌م‌شهیدی، ناظران‌پور و دکتر دل‌آسایی نیز از حلقه دوستان و همکاران نزدیک دکتر مینو، به نقل خاطرات و شرح احوال آن زنده‌یاد پرداختند و دیگران حاضران از جمله آقای دکتر جواد عباسی با ذکر پیام‌های ارزشمند، یاد آن بزرگمرد را زنده نگه داشتند. پخش قسمت‌هایی از مصاحبه و گفت‌وگوی حامد مهراد درباره زندگی فرهنگی دکتر مینو و انتشار بخشی از تصاویر قدیمی و اسناد و مدارک مربوط به وی، و پخش نماهنگ بهار مینو ساختة فرید یاحقی و نماهنگ زندگی دکتر مینو ساخته عاطفه شهریاری و مرضیه دلیری، از دیگر بخش‌های این مراسم بود.
پیام آغازین استاد دکتر محمد جعفر یاحقی به مناسبت این مراسم بدین شرح است:
به نام خداوند جان و خرد
9 سال از فقدان جبران ناپذیر زنده یاد دکتر اصغر مینو که از بنیان‌گذاران خردسرای فردوسی بود گذشت. در آستانۀ دهمین سالگرد این فقدان در فضای مجازی گرد هم آمدیم تا خاطرۀ آن مرد نیک‌اندیش و خوش‌کردار را گرامی بداریم.
دکتر مینو یک عمر درد فرهنگ و تمامیت ایران بزرگ را داشت. این گام استواری که در آخرین سال زندگانی بارآورش برداشت برای ادامۀ راهی بود که یک عمر در آن مسیر تلاش کرده بود.
از همه یاوران خردسرا و دوستان زنده‌نام دکتر مینو که امشب در جمع ما هستند، صمیمانه سپاسگزاری می‌کنیم.
امیدواریم دوستان ایشان که کم هم نیستند، حرف‌های اساسی و خاطره‌های شیرین و خوش‌گواری که از او دارند با ما در میان بگذارند.
صمیمانه از خانوادۀ شادروان دکتر مینو و به‌ویژه جناب آقای کرامت مینو که ایشان هم امشب با ما هستند، سپاسگزاری می‌کنیم. این شما و این یادمان مردی که در مینو جاوادنه خواهد بود.
سپس جناب آقای کرامت مینو ضمن قدردانی از برگزارکنندگان و حاضران مراسم، پیامی را قرائت کردند. در بخشی از این پیام آمده است:
به نام خداوند جان و خرد
من کرامت مینو هستم، پسردایی دکتر مینو. قبل از هر چیز من تشکر و قدردانی می کنم از خردسرای فردوسی و انجمن سیاوش که ترتیب این بزرگداشت را در مورد دکتر مینو انجام دادند. البته این بزرگداشت تنها در مورد دکتر مینو نبوده، در مورد بزرگداشت علم و زبان فارسی این کشور اهورایی و آریایی ست.
مهندس هادی قائمی نیز خلاصه‌ای از شرح حال "دکتر اصغر مینو " واقف فرهنگی ارائه کرد:
دکتر اصغر مینو فروردین ماه 1302 خورشیدی در شیراز و در خانواده‌ای ادیب و هنرمند به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در دانشگاه تهران و سپس در آمریکا گذراند. وی از اولین ایرانیانی بود که توانست مدرک فوق تخصص طب پیشگیری و علوم آزمایشگاهی خود را از دانشگاه هاروارد دریافت کند. پس از پایان تحصیلات به شیراز بازگشت و به‌عنوان استاد در دانشگاه شیراز مشغول به کار شد. دکتر مینو در سال 1342 خورشیدی به مشهد منتقل شد و سال ها در دانشگاه فردوسی در رشته علوم آزمایشگاهی به تدریس پرداخت . ازجمله خدمات او در عرصه پزشکی ساخت آزمایشگاه بیمارستان سینای مشهد است. دکتر مینو اگرچه در فعالیت‌های مدنی و سیاسی و آزادی‌خواهانه حضوری دیرینه داشت، اما همواره دغدغه اصلی او ادب و تاریخ ایران زمین بود که پرداختن به آنها را در تمام این سالیان از نظر دور نداشته بود. او دو دوره نیز ریاست چاپخانه دانشگاه فردوسی مشهد را در کارنامه فرهنگی خویش داشت.
دکتر اصغر مینو در سال 1389 خورشیدی بخشی از دارایی های خود را وقف کرد. او منزل مسکونی و کتابخانه شخصی خود را که بیش از شش هزار جلد کتاب داشت برای انجام فعالیت های فرهنگی و بزرگداشت مبانی فرهنگ ایران زمین به‌صورت وقف در اختیار موسسه فرهنگی هنری خردسرای فردوسی نهاد. او همچنین باغ شش هکتاری خود در روستای عنبران شهرستان طرقبه شاندیز را وقف نیازهای فرهنگی مردم نمود و آن را در اختیار شهرداری طرقبه و موسسه خیریه گلستان علی (ع) گذاشت.
دکتر اصغر مینو در پایان فروردین ماه 1390 خورشیدی بدرود حیات گفت اما زندگی او در سوی دیگری آغاز شده بود، از همانجا که در وقف‌نامه اش دستیابی به آرمان های فرهنگی را بنیاد نهاده بود.
ایشان همچنین، به مناسبت، فرازهایی از متن وقفنامة دکتر مینو را منتشر کردند:
. . . . امروز اگر یک چیز بتواند مردم ایران را فارغ از هرگونه گرایش و سلیقه و رنگ و بویی به هم نزدیک و رشته ارتباطی را میان آن ها برقرار کند، آن چیز جز زبان فارسی نیست. زبانی که در خراسان فرهنگی که دل سرزمین های آریایی است بالید زیرا کسانی مانند فردوسی بزرگ با شاهکار جاودانه اش شاهنامه، بدان پایندگی و سرفرازی بخشیدند و کسان دیگری همچون سعدی و حافظ در دل ایرانشهر که همانا سرزمین بلند آوازه فارس باشد آن را جهانی کردند. امروز سربلندی و پایندگی این میراث گرانبها با سربلندی و پایندگی فرهنگ و مدنیت ایرانی برابر است و هرکس که بخواهد بر این میراث گرابها دل بسوزاند، ناگزیر است به نوعی وظیفه خود را در قبال این دستاورد فرهنگی به انجام رساند . . .
. . . با توجه به اهمیت این وظیفه خطیر این جانب «اصغر مینو » فرزند « محمود » که خود را پرورده سرزمین ادب خیز فارس و مدیون سال ها زیستن در خطه خطیر خراسان می دانم، بر آن شدم که به سهم خود در این مسیر گام بردارم و اگر دانش خود را نتوانستم در مسیر بالندگی این زبان به کار گیرم سپاس خداوند را این کوچکترین بنده خود را این توانایی بخشید که بتوانم نیت والدین خود را در این مسیر به کار گیرم و جد مادری خود را مرحوم " احمد مینو " که از کوچکترین شعرای فارس بوده، خشنود سازم. در این راه با وقف نمودن یک باب ساختمان ملکی خویش بر فرهنگ سرای فردوسی که می دانم برابر اساسنامه می تواند منویات مرا در جهت دفاع از کیان فرهنگی فارسی به کار گیرد، گوشه ای از دین بزرگ خود را به این زبان و در نهایت به این سرزمین اهورایی ادا کنم ...
در بخشی از پیام دکتر جواد عباسی هم آمده است:
تا پیش از بازشدن پایم به خردسرای فردوسی نامی از زنده‌یاد دکتر اصغر مینو نشنیده بودم و گمان می‌کنم بسیاری دیگر از همراهان خرسرا نیز چنین بوده باشند. اکنون که سالیانی است به لطف استاد یاحقی از افتخار همراهی با خردسرا و یاران فرهیخته، دغدغه‌مند و مهربان آن بهره‌مند شده‌ام با خود فکر می‌کنم اگر نیکوکاری امثال زنده‌یاد مینو در نهادن سنگ بنای جایی مانند خردسرای فردوسی نبود چه فرصت‌هایی نصیب من و کسانی چون من نمی‌شد.
... برخاستن زنده‌یاد دکتر مینو از خانوده‌ای فرهنگی در شهر عشق و عرفان و ادب، شیراز، و اهتمام به فرهنگ ایرانی در خاستگاه زبان و ادب پارسی یعنی خراسان در ادامه زندگیِ او هم خود حکایتی پندآموز است؛ گویی پرورده سعدی و حافظ به خدمت در پیشگاه فردوسی و عطار و خیام آمده است تا میراث این همه را یکجا در اختیار نسل حاضر قرار دهد. سرانجام آنکه چه سعادتی فرازتر از اینکه زنده‌یاد مینو مصداق سروده همشهریان خودش حضرات سعدی و حافظ شده است که فرمودند:
کسی گوی دولت ز دنیا برد که با خود نصیبی به عقبی برد
* * *
حافظ نهاد نیک تو کامت برآورد جان‌ها فدای مردم نیکونهاد باد
در ادامه، بخش‌هایی از گفت‌وگوی حامد مهراد دربارة زندگی فرهنگی دکتر مینو در مصاحبه با دوستان و همکاران نزدیک دکتر مینو پخش شد، ازجمله درباره عشق و علاقه و احترام دکتر مینو به فردوسی و شاهنامه، درباره مسئولیت انتشارات دانشکاه و رونق آن در زمان دکتر مینو، نقش خانواده و به ویژه مادر دکتر مینو در تربیت ادبی ایشان و ارتباط وی با هنرمندان و نویسندگان سرشناس، از عوامل اصلی گرایش‌های ادبی و هنری دکتر مینو در زندگی، ماجرای وقف و نیت دکتر مینو درباره امور فرهنگی-اجتماعی-انسانی، شرح احوال ایشان در دوران حضور در دانشکده پزشکی و دربارة دوران تصدی مسئولیت چاپخانه انتشارات دانشگاه.
این مراسم با پیام دکتر محمدجعفر یاحقی با پایان رسید:
به روان جاودانه دکتر اصغر مینو درود می فرستیم که:
همه برگ بودن همی ساختی / به تدبیر رفتن نپرداختی
قیامت که بازار مینو نهند / منازل به اعمال نیکو دهند
یادها، نکته ها و دل گفته‌های نغز شما در فضای بی‌کرانه مجازی خواهد ماند و در آسمان ها با روان آن روانشاد راز خواهد گفت.
با دکتر اصغر مینو و دوستداران او، فرهنگوران خردسرای فردوسی بدرود می گوییم. برای روان آن مینونشین آرامش و برای شما مینویان تندرستی و خوشدلی آرزو داریم.
نمایی از کتابخانه دکتر مینو، واقع در موسسه فرهنگی خردسرای فردوسی، در ساختمان اهدایی شادروان مینو
به نقل از حامد مهراد
اردیبهشت 99
خردسرای فردوسی
