تعداد بازدید: 73

ساعت ۱۱ روز چهارشنبه مورخ ۸/۹/۱۴۰۲ جلسه ایی مرکب از اعضای پایندان، مدیر و تنی چند از استادان گروه زبان و ادبیات فارسی و ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات خراسان و تنی چند از مقامات مرتبط با زبان فارسی از دفتر رهبری، وزارت امور خارجه و جامعه المصطفی در کتابخانهٔ قطب علمی تشکیل شد و در موارد زیر بحث و گفت و گو به عمل آمد:

• وضعیت زبان فارسی در افغانستان پس از طالبان و رسالت انجمن ترویج برای پاسداشت این زبان.

• پیشنهاد‌هایی برای راه‌اندازی تلویزیون و رادیو و مطبوعات مشترک به زبان فارسی.

• برگزاری همایش های مشترک و رفت و آمد‌های علمی بین کشور‌های فارسی زبان.

• امضای تفاهم‌نامه های همکاری علمی بین دانشگاه‌های کشور‌های فارسی زبان.

• به کار‌گیری دانشمندان مهاجر افغانستانی در نهاد‌های علمی پژوهشی ایران.

• برگزاری کلاس‌های برخط برای بانوان افغانستان و آموزش‌های رسمی دبیرستانی و دانشگاهی.

در پایان تاکید شد که انجمن پایندان و انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی شعبهٔ خراسان از چند سال پیش همهٔ این رسائل را پیش چشم داشته و کوشش‌هایی در راستای برگزاری جلسات به کار گیری نیروهای پژوهشی افغانستانی و جز آن انجام داده‌است.

جلسه ساعت ۱۳ به پایان رسید.

تعداد بازدید: 359

   بزرگداشت روز اقبال لاهوری به مناسب زادروز اقبال در کنسولگری پاکستان در مشهد با همکاری قطب علمی فردوسی و شاهنامهٔ دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. در این نشست ابتدا سرکنسولگری پاکستان، جناب آقای محمد شهریار، پس ازبیان خیر مقدم خویش به زبان فارسی، به بیان زندگی اقبال لاهوری پرداختند و او را نخستین شخصی دانستند که در اندیشهٔ بنیان یک کشور مستقل بود.

   جناب آقای دکتر حسنی، ریاست محترم دانشکده ی علوم انسانی و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی نیز در این مراسم حضور داشتند و از از تعهد انسانی اقبال یاد کردند و روح انسانی را در اشعار او متذکر شدند. هم چنین این مهم را یاد کردند که شعر اقبال پیوند بین مادیات و معنویات است و این اشعار برای رسیدن به جامعه ایی سالم سرمشق بی نظیری است.

   جناب آقای دکتر یاحقی، مدیر بزرگوار قطب علمی فردوسی و شاهنامه، پس از بیان مقدمه ایی برای آغاز جلسه فرمودند:« اقبال لاهوری از دیرباز در ایران حضور داشته است، از زمان دکتر شریعتی، دکتر رجایی بخارایی و دکتر جاوید روز اقبال در مشهد گرامی داشته می شده است.» ایشان سپس به بیان خلاصه ایی از روز های بزرگداشت اقبال پرداختند. در نهایت از سرکنسولگری پاکستان بابت همکاری برای برگزاری این بزرگداشت تشکر کردند و خاصه متذکر شدند چنین مراسم هایی باید بیشتر برگزار شود تا پیوند میان کشور ها در این دوران بیشتر شود.

   سرکار خانم دکتر حکیمه دست رنجی، نخستین سخنران این مراسم و استاد دانشگاه پیام نور تهران، به بررسی دوره های مختلف اقبال شناسی در ایران از سال ۱۳۰۵ تا امروز پرداختند. ایشان دورهٔ هشتم اقبال شناسی، یعنی از سال ۱۳۹۰ تا به امروز را دورهٔ اعتلای اقبال شناسی دانستند.

   جناب آقای دکتر حامد مهراد، سخنرانی خود را با موضوع «اقبال و جوانان» بیان کردند. ایشان متذکر شدند منظور اقبال از جوانان آن جوانی بوده است که اقبال آرزوی آن را داشته است نه جوانانی که در عصر او می زیستند و این خود اهمیت آموزش را در عصر اقبال یادآور می شود. هم چنین ایشان متذکر شدند شعر فارسی اقبال توانایی درنوردیدن مرز ها را به علت فارسی بودن و شعر بودن داشته است و این خود خصیصهٔ اصلی ماندگاری شعر اقبال است.

   جناب آقای دکتر عمرانی نیز سخنرانی خود را با موضوع «اولین ها در نگاه ایرانیان به اقبال و شعر او» بیان کردند و از اولین ها در حوزهٔ اقبال شناسی مانند مرحوم داعی الاسلام یاد کردند.

   سپس جناب آقای دکتر زرقانی، استاد محترم دانشگاه فردوسی مشهد، سخنرانی خود را با موضوع «تصویر اقبال در منظومهٔ اسرار خودی» بیان داشتند و فرمودند این منظومه نمایانگر افکار اقبال است و در فضایی متولد شده است که جامعه احساس خود کوچکی در برابر غرب می کرد. سپس به بیان کلان استعاره ها در اشعار اقبال پرداختند و در نهایت اقبال را پیامبری خواندند که رسالتش رساندن پیام صبح به مردم بود.

   هم چنین جناب آقای دکتر پهلوان نژاد به بررسی طرحواره های حجمی در شعر اقبال پرداختند و هدف اقبال را مبارزه با استکبار خواندند.

   جناب آقای دکتر علیرضا قیامتی، دیگر سخنران این مراسم، به بیان سخنرانی خود با موضوع«اقبال و ایران» پرداختند و این مهم را یاد کردند که اقبال می دانست عامل اصلی پیوند منطقه زبان فارسی است. ایشان هم چنین از علاقهٔ اقبال به فلسفهٔ ایرانشهری گفتند و این امر را می توان در تز دکتر او با عنوان « سیر حکمت و فلسفه در ایران»‌نیز خاطر نشان شد.

  سپس سرکار خانم دکتر فرخنده فاضل، به عنوان آخرین سخنران درباره ی اقبال و دیگران سخن گفتند. ایشان خاطرنشان شدند شعر اقبال بیانگر این است که انسان ها هر کدام چگونه در پیوند با یکدیگر هستند.

   در نهایت آقای محمد شهریار با سپاس بسیار از جناب آقای دکتر یاحقی برای برگزاری چنین مراسمی بخش سخنرانی را خاتمه بخشید.

   در پایان این مراسم از چهار کتاب جدید رونمایی شد. سه کتاب از این چهار کتاب حاصل پژوهش های سرکار خانم دکتر دست رنجی است و کتاب دیگر ترجمهٔ اردوی کتاب ارزشمند جناب آقای دکتر یاحقی «جویبار لحظه ها» است.

گزارش : آتش اقوامی آملی

تعداد بازدید: 230

   در این جلسه که به دبیری آقای دکتر یامان‌حکمت تقی‌آبادی و آقای رضا یاوری و سخنرانی استاد کلاهی اهری و استاد حسین صالحی برگزار شد، وضعیت رابطهٔ شعر معاصر و دانشگاه و جامعه بررسی شد. آقای یاوری با بیان این مسئله که شعری که در خیابان و جامعه دنبال می‌شود از دید دانشگاه چه جایگاهی دارد به آغاز این گفت و گو پرداخت. ایشان در ضمن سخنان خویش دو پرسش مطرح کردند‌: نخست این‌که در دانشکدهٔ هنر انواع هنر تدریس می‌شود اما شعر سرودن نه و دوم این‌که آموزش شاعری به‌روز نیست. در ادامه استاد کلاهی اهری در ضمن بیان خاطراتی از اوان شاعری خود به پاسخ به این پرسش ها پرداختند با این مضمون که جنگ بین کهنه و نو باعث فرسوده شدن هردو جبهه شد و سپس در تقابل بین دانشگاه و شعر به بیان خاطره ایی از شادروان ایرج افشار و نیما یوشیج پرداختند.

   سپس در ادامه جناب آقای دکتر حسنی، ریاست محترم دانشکدهٔ ادبیات و علوم انسانی، به رابطهٔ میان جامعه شناسی و شعر پرداختند و اهمیت شعر را در جامعه امروزی بیان کردند با این موضوع که رواج شعر باعث کاهش خشونت و افزایش محبت می‌شود.

   سپس استاد حسین صالحی، در پاسخ به این سوالات گفتند:«دانشگاه بر پایهٔ دانش است نه هنر و هنر در این مکان به صورت علمی درس داده می‌شود تا در نهایت پژوهشگرانی تربیت شوند.»

   در ساعت پایانی این جلسه شرکت کنندگان و اساتید به خوانش شعر پرداختند و جلسه پایان یافت.

 

گزارش: آتش اقوامی آملی

تعداد بازدید: 122

چهل‌و‌هفتمین میان‌فصلی خردسرای فردوسی با پشت سر گذاشتن بحران سه سالۀ کرونا در تاریخ 5 خردادماه 1402 بار دیگر دوستداران و یاران فرهنگ و ادب و خردسرای فردوسی را در سالن همایش‌های فرهنگ‌سرای آریو مصلی‌نژاد گرد هم جمع کرد تا از شکوه فرهنگ شاهنامه بگویند و چراغ فرزانگی و دانش و خرد را روشن نگه دارند. این مراسم همانند گذشته که با حضور بزرگان و صاحب‌نظران زبان و ادبیات فارسی و شاهنامه‌پژوهان پرفروغ بود با یادکرد 25 اردیبهشت‌ماه و گرامی‌داشت فردوسی به مناسبت زادروز دکتر محمدرضا راشدمحصل به ایشان تقدیم شد. دکتر حامد خاتمی‌پور، دکتر زاگرس زند، دکتر حامد مهراد، محمد بیانی و المیرا حسن‌زاده از سخنرانان مراسم بودند. همچنین از کتاب 25 سال؛ گزارش تفصیلی و تحلیلی از ربع قرن برگزاری بزرگداشت فردوسی، شمارۀ جدید فصلنامۀ گنج کهن؛ یادنامۀ دکتر ابوالفضل خطیبی، شمارۀ جدید فصلنامۀ پاژ؛ با مهر و احترام به دکتر محمدرضا راشدمحصل رونمایی شد.

برنامه با اجرای شاهنامه‌خوانی بانو دنیا خادمی یکی از بانوان درخشان عرصۀ شاهنامه‌خوانی و ترانه یکتا از بخش نبرد رستم و اشکبوس آغاز شد. مجری مراسم دکتر الهامی بود که با ذکر نام و یاد فردوسی از مدیر مؤسسۀ فردوسی برای حضور در جایگاه سخنران دعوت کرد. دکتر محمدجعفر یاحقی ضمن عرض خیرمقدم و خوشامدگویی به خانوادۀ بزرگ و خردمند خرادسرای فردوسی از فراق سه‌ساله که به واسطۀ شیوع ویروس کرونا به وجود آمده بود، سخن گفت و افزود «فضای مجازی فراق را به دیدار مبدل می‌کرد اما مجاز کجا؟ و حقیقت کجا! دیدار چهره‌های خرم و خوشدل چیزی دیگریست». وی در ادامه گفت در این سه سال دوری و محنت عزیزانی از میان ما رفتند که یاد آنها هرگز فراموش نخواهد شد. دکتر یاحقی همچنین زادوروز دکتر محمدرضا راشدمحصل را به ایشان، فرهنگ‌دوستان و فرهیختگان شادباش گفت و افزود روز مقدس 25 اردیبهشت را ایران‌روز می‌گویم، روز ایران، ایران‌روز فردوسی است.

در ادامۀ مراسم دو کلیپ دریغ‌یاد با عنوان‌های «نام‌آوران فرهنگ» و «یاران خردسرای فردوسی» پخش شد که تصاویر بزرگان و فرهیختگانی که بین سال‌های 1399 -1402 به جهان باقی شتافتند را نمایش می‌داد که تماشای آن‌ها جز افسوس و دریغ چیز دیگری در پی نداشت. صاحب‌نظران و فرهنگ‌دوستانی که هر کدام از ستون‌های فرهنگ و ادب کشور محسوب می‌شدند. پس از آن دکتر حامد خاتمی‌پور، عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور کاشمر سخنرانی خود را با یاد فردوسی آغاز کرد و زادروز دکترمحمدرضا راشدمحصل را تبریک گفت. وی با بیان خاطراتی از دوران تحصیلی کارشناسی و کارشناسی‌ارشد خود وجوه ممتاز شخصیتی، منش، شاگردپروری، تدریس و بینش عمیق دکتر راشدمحصل را نمایان‌تر و مورد تجلیل و احترام قرار داد.

در بخش بعدی مراسم، نقالی سجاد نیک‌خوی نوجوان بسیار خوش‌ذوق و آتیه‌دار در عرصۀ نقالی به همراه مرشد خوداجرا شد. وی بخشی از خان پنجم از هفت خان شاهنامه را بسیار باشکوه و زیبا نقل کرد که با استقبال پرشور حاضران همراه شد. در ادامه دو کلیپ کوتاه سخنرانی از دکتر عبدالغفور آرزو و دکتر نعمت ییلدریم به ترتیب دربارۀ زبان پارسی دری و وجه تسمیۀ واژۀ دری و خرد در اندیشه و اثر فردوسی پخش شد.

سخنران بعدی دکتر زاگرس زند، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه بین‌المللی امام خمینی بود و از بحث نژاد و نژادپرستی در شاهنامه و فرهنگ ایرانی که به مسئلۀ روز جامعه تبدیل شده، سخن گفت. وی ابتدا دربارۀ نژاد، نژادپرستی، پیدایش و تاریخچۀ آن در جهان سخن گفت و افزود مسئلۀ نژادپرستی را که برخی از شبه‌محققان ناآگاهِ صاحب تریبون در میان عامۀ مردم نقل می‌کنند در آینده فرهنگ ایرانی را دچار چالش خواهد کرد و وظیفۀ ما پژوهشگران ادبیات و شاهنامه است که این نکات نادرست را روشن سازیم. دکتر زند در میان سخنان خود با ذکر ادله‌هایی نمایان کرد که گفتمان نژادپرستی در تاریخ فرهنگ ایران و شاهنامه و در حقیقت در تبارشناسی ایرانی وجود ندارد. وی همچنین به جهت‌گیری‌های سوگرایانه این افراد ناآگاه اشاره کرد و افزود شاهنامه زمان‌مند است و با اهداف‌خاص و در دور‌ه‌ای خاص تکوین شده است و باید مانند هر متن دیگری از آن توقع به‌جا داشته ‌باشیم.

پس از سخنرانی پربار دکتر زند، دکتر حامد مهراد عضو شورای سیاست‌گذاری انجمن ایران‌شناسی، شعبۀ خراسان و مدیرمسئول فصلنامۀ گنج کهن دربارۀ چگونگی آغاز و طی مراحل نگارش کتاب 25 سال؛ گزارش تفصیلی و تحلیلی از ربع قرن برگزاری بزرگداشت فردوسی سخن گفت. وی افزود «اگرچه اعداد نشان‌دهندۀ رنجی نیستند که بر مردمان می‌رود، و اگرچه شرح هیچ شوقی با برشمردن ممکن نمی‌شود، اما برخی مفاهیم چنان از مرزهای خیال ما گسترده‌ترند و آن‌چنان از افق‌های ذهن ما دور که جز در دایرۀ آمار و ارقام نمی‌گنجند و جز از طریق روایت به کمند تفسیر و تحلیل و درک و دریافت تن نمی‌دهند«. دکتر مهراد دربارۀ سه بخش کتاب که با نام‌های تاریخچۀ بزرگداشت‌های فردوسی در دوران معاصر، یادروز فردوسی؛ نام‌گذاری تا برگزاری و گزارش تفصیلی 25 سال 25 اردیبهشت نام‌گذاری شده‌اند، نیز سخن گفت.

همچنین گزارش تصویری جشنوارۀ خوش‌نویسی «شکوه شاهنامه» پخش شد. پس از آن محمد بیانی، دانشجوی دکتری ادبیات حماسی دانشگاه فردوسی مشهد و سردبیر فصلنامۀ گنج کهن از انتشار شمارۀ جدید فصلنامۀ گنج کهن؛ یادنامۀ دکتر ابوالفضل خطیبی سخن گفت و مقاله‌هایی که در این شماره به‌ چاپ رسیده را با ذکر عنوان و نویسنده معرفی کرد. اینجا یک گروه اجرا داشتند که اسمشون رو نمی‌دونم لطفا شما بنویسید ممنون همچنین المیرا حسن‌زاده، دانشجوی دکتری ادبیات حماسی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو کارگروه هورام دربارۀ اقتباس از شاهنامه و مسئلۀ کودکان سخنرانی کرد و دکتر محمدجواد مهدوی مدیر کارگروه هورام دربارۀ چگونگی شکل‌گیری و فعالیت‌های آن سخن گفت. در ادامه برگزیدگان جشنوارۀ داستان‌نویسی کودکان (اقتباس از داستان تهمورث در شاهنامه) در دو بخش شایستۀ تقدیر و سه رتبه برتر معرفی شدند و مورد تجلیل قرار گرفتند.

در پایان مراسم دوستدران دکتر راشدمحصل با برش کیک و تقدیم هدایایی به ایشان زادروزشان را شادباش گفتند و آغاز برگ دیگری از عمر پربرکت و پر بار ایشان در چهل‌و‌هفتمین میان‌فصلی خردسرای فردوسی ثبت شد.

گزارش: سمیّه کریمی‌پور